KiKCampus kijkt op een andere manier naar organisaties

De KiKCampus staat organisaties bij om aan de slag te gaan met de Wkb. We zijn benieuwd hoe het de KiKCampus vergaat nu we aan de vooravond staan van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). We vragen Jaap Kolk, programmamanager KiKCampus, naar de ins en outs.

In algemene termen kun je zeggen dat de KiKCampus organisaties helpt met de implementatie van de Wkb. Kun je aangeven hoe de KiKCampus hieraan in de praktijk invulling geeft?

“De Wkb is nieuw en dat betekent dat bouwpartijen met veranderingen te maken krijgen. Soms zijn er vraagstukken waarin ze zichzelf herkennen of veranderingen die in de organisatie al latent aanwezig zijn. De KiKCampus probeert in te zoemen op de specifieke behoefte die er leeft en daarbij de juiste ondersteuning te bieden. We helpen organisaties zich voor te bereiden op de Wkb, bijvoorbeeld door de projectleider Wkb te ondersteunen en treden op als onafhankelijke procesbegeleider bij proefprojecten. Waar het bij ons om draait is samenwerken en leren. En vooral dat ervaring en kennis in organisaties worden geborgd en verspreid wordt. De algemene workshops ‘Wat is de Wkb?’ hebben we de afgelopen tijd bij acht gemeenten gehouden.

Jaap Kolk, programmamanager KiKCampus

Door ons uitgebreide kennisnetwerk krijgen we ook redelijk goed zicht op vraagstukken die onder de oppervlakte zitten. Daarvoor hebben we oplossingen in ontwikkeling. Zo denken we mee over alternatieven voor de betaalbaarheid van kwaliteitsborging van kleine werken. Als het gaat om de aansprakelijkheid van de bouwer helpen we met onderwerpen als: ‘Waar sta je nu?’ en ‘Wat moet je gereed hebben?’. We maken inzichtelijk hoe ze dit kunnen oppakken. Daarnaast kijken we naar de rol van de architect binnen de Wkb en welke kansen hen dit biedt.

Proefprojecten zijn onmisbaar in de aanloop naar de Wkb. We stellen ons sjabloon ‘Projectplan proefprojecten’ ter beschikking aan de Ambassadeursnetwerken. Door proefprojecten te monitoren kunnen we oplossingen bieden. Afgeronde proefprojecten evalueren we om zodoende ervaringen mee te nemen voor lopende en toekomstige proefprojecten.”

Ik zie heel veel informatie langskomen over de impact van de Wkb op ontwikkelaar/opdrachtgever, architect, voorschrijver, bouwer, kwaliteitsborger of gemeente. Merk je dat er nog een informatiebehoefte is en zo ja, waarover wil men meer weten?

“In de praktijk zien we dat bouwpartijen verschillen van elkaar als het gaat om kennis van en de voorbereiding op de Wkb. Sommige zijn koploper anderen staan nog aan het begin. Die denken nog na over de consequenties van de invoering van de Wkb. Gelukkig zie ik ook dat verschillende bouwbedrijven en gemeenten daadwerkelijk bezig met proefprojecten. Je kunt je dus voorstellen dat elke partij een verschillende informatiebehoefte heeft. Daar voorzien wij in.

Je zou kunnen zeggen dat we proberen een brug te slaan tussen de koplopers en het peloton. De kennis en ervaring die de koplopers opdoen, vertalen we naar werkbare stappen voor de partijen in de achtervolging. We onderscheiden daarin drie stappen: ontdekken, ontwikkelen en ondernemen. Bij ontdekken horen de bewustwording over de Wkb en welke ervaringen de koplopers opgedaan hebben, zodat ze hun eigen urgentie kunnen bepalen. In de ontwikkelstap zie je dat partijen een eigen actieplan opstellen, zorgdragen voor het leren en ontwikkelen van hun medewerkers en zoeken naar relevante netwerken om kennis en ervaring op te halen. In de stap van ondernemen gaan partijen zelf aan de slag in proefprojecten om hun eigen, nieuwe rol te ervaren en hun actieplan ten uitvoer te brengen. Uiteindelijk zal iedere bouwpartij actie moeten ondernemen om zich voor te bereiden en proefprojecten te gaan doen.”

Je bent al enige tijd bezig met het vraagstuk Wkb, wat is je opgevallen? Zijn er nieuwe inzichten vanuit proefprojecten en ambassadeursnetwerken Wkb?

“Ik merk dat als bedrijven ermee aan de slag gaan, ze graag geholpen willen worden om met elkaar het gesprek aan te gaan en hun eigen rol te leren ontdekken. We zien dat samenwerken anders dan op technisch-inhoudelijk vlak lastig is. Terwijl wij pleiten voor gesprekken waarin processen en leerervaringen worden gedeeld. Want juist door dat laatste komt er waardevolle informatie bovendrijven. Er bestaat behoefte hen bij dat laatste te begeleiden. Zo’n gesprek leidt tot een gevoel van gezamenlijke verantwoordelijkheid, meer vertrouwen in de eigen kracht en die van de ander en bevordert de samenwerking tussen de partijen. Ik pleit voor aandacht. Ons sjabloon van het projectplan is al een stap in de goede richting.”

Wat merk je van het ‘gevoel van urgentie’ bij bouwpartijen nu de Wkb over ruim 8 maanden ingaat? Is er sprake van een versnelling?

“Ik zou graag willen dat het gevoel van urgentie hoger was. Het helpt naar mijn idee zeker wanneer de ervaringen van proefprojecten veel meer gedeeld zouden worden, zodat ze kunnen worden vertaald naar andere proefprojecten. Wanneer je bij de start van een proefproject hier al aandacht aan besteedt, het als het ware inbakt in het hele proces, dan zijn partijen eerder geneigd om ervaringen te delen. Alleen al door leerdoelen te benoemen voordat je een proefproject start, kijk je op een andere manier naar je werk. Of door samen het proces door te nemen. Je wordt dan uitgenodigd om steeds op een andere manier naar je werk te kijken. Dit nemen we mee in onze aanpak van een proefproject tezamen met een gestructureerde manier van communicatie: incidenteel overleg, geplande bilaterale werkoverleggen (tussen bouwer, borger, gemeente) en geplande gezamenlijk overleggen (leerpunten, samenwerken).”

De kosten voor kwaliteitsborging lijken relatief hoog voor kleine bouwwerken. Wordt er gewerkt aan een oplossing of subsidie?

“Jazeker, dat doen we op een aantal manieren. We streven ernaar om dat minimaal 40% van de proefprojecten over verbouwingen gaat, kleine bouwwerken dus. Dit is een substantieel deel van het totaal. Een aantal partijen is een initiatief gestart om te werken aan het vereenvoudigen en inzichtelijk maken van kwaliteitsborging voor kleine bouwwerken. Dit zijn partners van de KiKCampus: SKG-IKOB en Building Changes, KiK en BRIS aangevuld met niet-partners Bouwgarant en Plangarant. Er is grote vraag naar het inzichtelijk maken van de businesscase van kleine bouwwerken (kosten en inspanning). Dit pakken de ambassadeursnetwerken waarschijnlijk op en ook de KiKCampus gaat dit realiseren in verschillende projecten. Na de bouwvak hopen we dit te realiseren.”

De partners van de KiKCampus zijn bouw gerelateerd en ook divers. Wat is de rol van de partners van de KiKCampus?

“Inmiddels hebben zich twaalf partijen aangesloten bij de KiKCampus. Ze doen dit omdat zij en de KiKCampus een gedeelde visie hebben over de invoering van de Wkb. We erkennen dat door samen te werken iedereen beter is voorbereid. In de praktijk betekent dit dat verschillende partners samen optrekken om initiatieven te ontplooien. Bijvoorbeeld workshops organiseren bij gemeenten (ZiNKB) evalueren van projecten (gBOU. en Building Changes). BRIS en KiK werken samen aan de KiK-tool.”

Partners KiKCampus

We kunnen er niet omheen in deze tijd: corona. De bouw lijkt er niet te veel last van te hebben. Zie jij effecten van alle maatregelen op het implementatieproces Wkb?

“De coronamaatregelen betekenen dat we minder fysiek bij elkaar kunnen komen. Daardoor kunnen we lastiger samen optrekken. Dat zie je ook in proefprojecten waar samenwerken, leren en de nieuwe rol ontdekken spelen. Ontmoeten op de bouwplaats kan nog steeds. Maar de mensen binnen de organisatie te motiveren en het veranderproject goed op te pakken is moeilijker op afstand. Het persoonlijke sociale aspect is belangrijk om te veranderen. Daar moeten we andere manieren voor vinden.

Macro-economisch heeft het ook zo zo’n effecten. Naast corona staan organisatie voor items als klimaat, energie, woningnood en vergrijzing. Het is een uitdaging voor organisaties om binnen dit spanningsveld ruimte te maken voor de Wkb. De urgentie voor de Wkb is niet altijd even duidelijk. Men kiest vaak voor iets anders. We missen de vraag vanuit opdrachtgevers naar proefprojecten. Onze oproep luidt dus ook: ga aan de gang met proefprojecten, het is de beste manier om de Wkb onder de knie te krijgen!”

Informatie

Wilt u aan de slag met de Wkb en proefprojecten en kunt u wel wat hulp gebruiken? Neem dan contact met ons op. U kunt bellen of mailen met Jaap Kolk (06-22907379).